NAFN
Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir
NETFANG
brynhildur@outlook.com
SÍMI
694-3625
Ég er fædd og uppalin í Reykjavík, með B.A. gráðu í bókmenntafræði frá Háskóla Íslands og M.A. og M.Phil. gráðu í enskum bókmenntum frá Columbia University í Bandaríkjunum. Ég stunda nú meistaranám í opinberri stjórnsýslu við Háskóla Íslands, meðfram starfi. Ég á fjórtán ára gamlan Labradorhund, Kugg, sem er mikill öðlingur og grár í vöngum. Ég hef sterka réttlætiskennd og lít á starf stéttarfélaga sem grundvallarhreyfiafl í samfélaginu til að bæta stöðu allra sem búa á Íslandi.
Ég starfa sem framkvæmdastýra Kvenréttindafélags Íslands, félagasamtaka sem stofnuð voru 1907 til að vinna að bættum réttindum kvenna og jafna stöðu kynjanna. Í starfi mínu hef ég unnið náið með samtökum launafólks að jafnrétti kynjanna á vinnumarkaði, t.d. með baráttufundum út um allt land á kvennafrídegi 2016 og 2018 og þjóðfundi #MeToo-kvenna 2018. Kvenfrelsi verður ekki náð fyrr en launamunur kynjanna heyrir sögunni til.
Ég er einnig sjálfstætt starfandi bókmenntafræðingur og hef meðal annars tekið að mér útvarpsþáttagerð hjá Ríkisútvarpinu. Sú reynsla hefur kennt mér að við sem erum sjálfstætt starfandi erum oft utanveltu þegar kemur að sanngjörnum launum, kjörum og réttindum.
Ég hef langa reynslu af félagsstörfum, allt frá því ég tók sæti í fyrstu stjórn minni á menntaskólaárunum. Ég hef setið í stjórn Fræðagarðs frá 2019 og gegnt starfi gjaldkera síðustu tvö árin. Einnig gegni ég stöðu formanns Félags um Fjöruverðlaunin – bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, er einn skipuleggjenda IceCon – alþjóðlegrar furðusagnahátíðar og er varamaður í stjórn evrópsku regnhlífarsamtakanna European Women’s Lobby.
Ég er vön því að koma fram opinberlega, bæði í fjölmiðlum og að halda fyrirlestra, jafnt á íslensku sem ensku. Sjónvarpsviðtöl við mig hafa m.a. birst í BBC World, CNN International, Deutsche Welle, DR 1, France 24, NPR og Vox á Netflix, sum í beinni útsendingu.
Ég hef mikinn áhuga á menntun, lestri, þekkingarmiðlun og frjálsu aðgengi að upplýsingum. Ég hef skráð (nokkurn veginn) allt bókasafn mitt og birt þann lista á netinu. Ég byggði einnig lítið skiptibókasafn fyrir hverfið mitt, Skakkasafn, og sé um það. Ég gaf út barnabókina Sjáðu svarta rassinn minn árið 2010, þar sem ég endursagði á nútímamáli íslenskar þjóðsögur þar sem sterkar stelpur eru í aðalhlutverki. Hægt er að hlýða á fjölda útvarpsþátta um bækur og bókmenntir eftir mig á vef RÚV. Mínir eftirlætisþættir eru án efa þátturinn um framhaldslíf bóka sem fjallar um hvað gerist þegar við þurfum að grisja í bókaskápunum og þátturinn sem ég skrifaði til afa míns þar sem ég skoða íslenskar bókmenntir á esperanto, jafnrétti, frið og frelsi á jaðri Evrópu.
Kæru félagar!
Ég heiti Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir og ég býð mig fram til að gegna embætti formanns Fræðagarðs.
Ástæða þess að ég býð mig fram til forystu er að ég brenn fyrir baráttu launafólks og jafnrétti á vinnumarkaði. Ég hef setið í stjórn Fræðagarðs frá 2019 og gegnt starfi gjaldkera síðustu tvö árin. Ég tel mikilvægt að efla félagið okkar enn frekar í að bæta kjör, vinnuumhverfi og réttindi félagsfólks.
Framundan eru stór verkefni. Kjaraviðræður við sveitarfélög standa yfir og samningar við ríki og Reykjavíkurborg verða lausir 2023. Eitt af stóru ágreiningsmálunum er starfsmatskerfi sveitarfélaga sem hentar illa fyrir sérfræðimenntaða. Kerfið nær illa utan um stóran hluta starfa félagsfólks okkar og hentar þeim sem vinna sem sérfræðingar hjá sveitarfélögum, ekki síst konum, afleitlega. Þessu þarf að breyta.
Ég hlakka til að leiða kjaraviðræður við aðila vinnumarkaðarins og tryggja betri kjör og réttindi félagsfólks.
Langtímaverkefni okkar sem störfum innan verkalýðshreyfingarinnar er að leiðrétta skakkt verðmætamat starfa. Hefðbundin kvennastörf eru almennt metin til lægri launa en hefðbundin karlastörf. Mér finnst mikilvægt að við sem störfum innan verkalýðshreyfingarinnar tökum höndum saman um að leiðrétta þennan mismun.
Leiðrétting á langvarandi kjaramisrétti kynjanna er réttlætismál sem helst í hendur við margar aðrar aðgerðir sem áfram þarf að leggja áherslu á, svo sem að brúa bilið á milli fæðingarorlofs og leikskóla, auka sveigjanleika í störfum, bæta starfsumhverfi til að sporna gegn kulnun, koma í veg fyrir ofbeldi og áreitni á vinnustöðum (#MeToo) og vinna gegn fjölþættri mismunun. Fjölbreytileiki starfsfólks styrkir íslenskan vinnumarkað og samfélag.
Nú standa yfir tvö langvarandi samstarfsverkefni heildarsamtaka launafólks og stjórnvalda sem, ef vel tekst til, eiga að stuðla að miklum og varanlegum kjarahækkunum fyrir félagsfólk Fræðagarðs, sérstaklega konur og starfsfólk sveitarfélaga.
Ég sjálf hef fundið fyrir þessu vanmati á starfi kvenna og starfi hjá sveitarfélögum á eigin skinni. Ég er kona og menningarstarfsmaður. Ég hef starfað á Borgarbókasafninu og Bókasafni Garðabæjar, hjá Gljúfrasteini og sem verktaki hjá RÚV við þáttargerð. Ég veit því vel hvað starf hjá þessum mikilvægu stofnunum skilar litlu í budduna. Þetta er grátlegt vanmat á virði starfa okkar sem vinnum að menningarmálum, og í hróplegu ósamræmi við raunverulegt virði þessara starfa – að varðveita íslenskan menningararf, styðja við list- og menningarsköpun, og fræða komandi kynslóðir og erlenda gesti um íslenska menningu.
Árið 2016 sömdu ríki, sveitarfélög og heildarsamtök launafólks um að kjör launafólks á opinberum og almennum vinnumarkaði yrðu jöfnuð eins og kostur er. Markmiðið var að tryggja að ekki yrði kerfislægur launamunur milli markaða til frambúðar. Og árið 2021 tók til starfa aðgerðarhópur um endurmat á virði kvennastarfa.
Konur eru 70% af félagsfólki Fræðagarðs og tæp 30% félagsfólks Fræðagarðs starfar hjá sveitarfélögum. Þær aðgerðir sem þessir hópar lofa skila sér því í kjarabætur fyrir meginþorra félagsfólks okkar. Launasetning stórra hópa innan okkar félags, t.d. safnafólks og starfsfólk í fræðslu-, íþrótta- og tómstundastarfsemi, er óásættanleg.
BHM á aðkomu að báðum þessum verkefnum og Fræðagarður á að taka virkan þátt í þessu starfi. Við eigum að láta í okkur heyra sem stéttarfélag, að vera virkur talsmaður fyrir þessum kjarabótum á almannavettvangi og beita þannig stjórnvöld og samningsaðila pólitískum þrýstingi til að stuðla að þessari eðlilegu og réttlátu leiðréttingu á launum fólksins okkar.
Stórt verkefni Fræðagarðs í lengd og bráð er að vinna að því að tryggja stöðu launafólks á vinnumarkaði sem tekur örum breytingum. Þótt fjórða iðnbylting snjalltækninngar bjóði vissulega upp á ýmis tækifæri, tækifæri sem sumt félagsfólk Fræðagarðs er í góðri stöðu til að nýta sér vegna menntunar sinnar og reynslu, eru ýmsar hættur í henni fólgnar, t.d. vegna verktakaráðninga og aukinnar fjarvinnu.
Fræðagarður þarf að vera öflug rödd í því að treysta réttindi launafólks í þessu breytilega vinnumarkaðsumhverfi. Mörg okkar hafa reynslu af hark-hagkerfinu (the gig economy) og þekkja vel hvernig réttindi okkar á vinnumarkaði skerðast í þeim aðstæðum. Stéttarfélög geta og eiga að leggja áherslu á að koma í veg fyrir að vinnustaðir útvisti störfum og tryggja réttindi verkefnaráðins launafólks.
Vegna stærðar okkar og samsetningar erum við í Fræðagarði í góðri stöðu til að leiða þessa baráttu. Fræðagarður getur orðið miðstöð þekkingar og þjónustu fyrir verktakaráðið starfsfólk, samhliða því að bjóða upp á öfluga fræðsluþjónustu og símenntun fyrir félagsfólk um réttindi á vinnumarkaði.
Í Fræðagarði eru nú rúmlega 3.300 félagar og við nálgumst það hratt að verða 2% af íslenskum vinnumarkaði. Að mörgu er að hyggja. Við þurfum að fylgja eftir breytingum á námslánakerfinu, tryggja húsnæðisöryggi og barnabætur, sporna við niðurskurði í kjölfar COVID-19, treysta veikindarétt á almenna vinnumarkaðnum, treysta lífeyrisréttindi og svo má lengi telja.
Við erum stórt félag og öflugt og eigum að taka virkan þátt í samfélagsumræðunni og stýra henni okkur öllum til heilla. Til að svo megi verða þarf félagið að vera sýnilegt út á við og ég tel mig í stakk búna til að leiða það starf í góðri samvinnu við félagsfólk, stjórn og systurfélög okkar í BHM.
Samstaða vinnandi fólks er grundvöllur í baráttunni fyrir betri kjörum, ekki síst háskólamenntaðra sérfræðinga. Margt hefur áunnist síðustu árin og áratugina, en við eigum marga sigra eftir til að bæta lífskjör okkar allra. Ef ég hlýt kosningu sem formaður Fræðagarðs mun ég starfa af heilindum og krafti að bættum kjörum félagsfólks og réttlæti á vinnumarkaði.
Ég vonast til að heyra frá ykkur, hvort sem þið hafið spurningar, tillögur eða áskoranir.
Sköpum saman betri framtíð!
Ég hvet ykkur til að hafa samband við mig með spurningar og tillögur eða áskoranir.
Ég hlakka til að heyra frá ykkur, saman sköpum við betri framtíð!
Brynhildur
